Cái cớ khiến tôi phải đào sâu vào Crystal Palace và Bournemouth
Nhiều người thấy cái tiêu đề tôi đăng hôm nay chắc nghĩ tôi là chuyên gia phân tích bóng đá thứ thiệt, nào là chiến thuật, nào là nhận định. Nói thật, ban đầu tôi còn chẳng thèm quan tâm đến mấy trận đấu giữa tuần kiểu Crystal Palace đá với Bournemouth đâu. Đội hình tầm trung, đá cứ lờ đờ, chẳng có gì hấp dẫn. Thế nhưng, cuộc đời xô đẩy, có những việc mình không muốn làm cũng phải làm.
Mấy tháng trước, công việc bên ngoài của tôi gặp trục trặc lớn. Một dự án béo bở bỗng dưng bị đối tác hủy ngang không lý do, làm tôi mất đứt một khoản tiền lớn mà tôi đã kỳ vọng để trang trải cho việc sửa nhà. Tiền thì mất, tinh thần thì xuống dốc không phanh. Lúc đó, thằng bạn thân của tôi, thằng Dũng, cái thằng nghiện bóng đá đến mức đêm nào cũng canh me đặt cược vài đồng lẻ, mới gọi điện. Nó bảo:
“Mày rảnh không, thử xem giùm tao trận Crystal Palace gặp Bournemouth này đi. Toàn dân mạng đang bàn tán về cái cách phòng ngự kiểu pressing nửa sân của Palace. Tao thấy khó hiểu quá, mày xem có kinh nghiệm gì về việc phân tích chiến thuật không, giúp tao một tay, coi như kiếm vài bữa cơm.”
Tôi gạt phắt đi: “Tao có biết gì đâu, chuyên môn của tao là làm IT chứ có phải bình luận viên đâu mà phân tích chiến thuật.”
Nhưng thằng Dũng khôn lắm. Nó biết tôi đang cần cái gì đó để đầu óc bận rộn. Nó gửi tôi một đống video cũ, nói rằng nếu tôi tìm ra được cái “lỗ hổng” chiến thuật nào đó, nó sẽ chia sẻ lợi nhuận. Nghe mùi tiền thì mắt tôi sáng lên ngay. Dù ít dù nhiều, có còn hơn không. Thế là tôi bắt đầu lao vào cái công việc mà tôi chưa từng nghĩ mình sẽ làm: phân tích chiến thuật bóng đá của hai đội bóng hạng trung.
Quá trình đào bới dữ liệu của một “chuyên gia bất đắc dĩ”
Cái gọi là “thực hành” của tôi không phải là dùng phần mềm chuyên dụng gì đâu, toàn là thủ công hết. Tôi lôi ra xem lại ba trận gần nhất của cả hai đội. Xem đi xem lại, ghi chép chi tiết. Tôi còn phải học mấy thuật ngữ lóng của dân mạng: “tấn công biên”, “chuyển đổi trạng thái”, “săn bóng hai” (second ball).
Điều tôi nhận ra ngay lập tức là Crystal Palace dưới thời HLV mới đá khác hẳn. Họ không còn co cụm phòng ngự thụ động nữa. Họ bắt đầu pressing ở khu vực giữa sân và chấp nhận rủi ro dâng cao. Điều này tạo ra một mô hình chiến thuật rất rõ ràng:
-
Palace: Ép bóng cao, cố gắng giành lại bóng nhanh nhất có thể. Nếu không được, họ kéo đội hình về rất nhanh, ưu tiên bảo vệ khu vực trung lộ. Sức mạnh chính là những pha phản công tốc độ cao, tận dụng sự càn lướt của các tiền đạo biên.
-
Bournemouth: Đây là đội cực kỳ khó chịu khi đối đầu với pressing. Họ không chơi chuyền dài vô tội vạ. Thay vào đó, họ sử dụng các đường chuyền ngắn, cố gắng luân chuyển bóng ra hai biên để kéo giãn hàng phòng ngự của Palace. Chiến thuật của Bournemouth rõ ràng là nhằm vào việc khai thác khoảng trống sau lưng các hậu vệ cánh của Palace, những người thường xuyên dâng cao hỗ trợ pressing.
Tôi dành nguyên ba đêm để xem xét từng phút, từng khoảnh khắc chuyển giao trạng thái của hai đội. Lúc này, tôi bắt đầu hiểu tại sao các “chuyên gia” lại bàn tán về chiến thuật này. Không phải là chiến thuật mới, mà là cách họ thực thi chiến thuật trong một trận đấu cân bằng.
Phỏng vấn và tổng hợp nhận định
Sau khi có được cái nhìn riêng, tôi tiến hành tổng hợp các nhận định từ các diễn đàn bóng đá lớn (những nơi mà các “chuyên gia” Việt Nam hoạt động). Tôi đọc kỹ từng bài viết, so sánh với những gì tôi đã tự mình quan sát được.
Hóa ra, cái mà họ đang nói đến chính là sự “giằng co chiến thuật” (tactical tug-of-war) ở khu vực trung tâm. Các chuyên gia đều chỉ ra rằng: nếu Palace áp dụng pressing quá mức, họ sẽ bị lộ khoảng trống phía sau. Và Bournemouth, với khả năng kiểm soát bóng ở giữa sân, sẽ trừng phạt họ.
Tôi đúc kết lại, không cần phải nói những từ ngữ cao siêu gì hết, chỉ cần hiểu đơn giản thế này: Trận đấu này là cuộc chiến xem đội nào sai ít hơn. Palace sẽ thắng nếu họ phản công thành công 1-2 lần. Bournemouth sẽ thắng nếu họ đủ kiên nhẫn để kéo giãn đội hình Palace, tạo ra cơ hội từ các pha chồng biên.
Tôi tóm tắt lại tất cả những điểm mấu chốt này cho thằng Dũng. Ban đầu nó không tin, bảo tôi phân tích phức tạp quá, bóng đá đôi khi chỉ là may rủi. Nhưng tôi khẳng định với nó: “Đừng nhìn vào cầu thủ ngôi sao, hãy nhìn vào cách họ di chuyển mà không có bóng.”
Cái kết của quá trình thực hành và bài học lớn nhất
Kết quả trận đấu hôm đó thế nào không quan trọng bằng cái quá trình tôi làm quen và phân tích. Nhờ khoản tiền nho nhỏ mà tôi kiếm được (thằng Dũng thắng lớn và chia lại tôi một phần), tôi có được chút vốn để vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu.
Cái bài học lớn nhất mà tôi rút ra từ việc ‘bất đắc dĩ’ phân tích chiến thuật bóng đá này là gì? Là khi bạn thực sự tập trung đào sâu vào một vấn đề, dù đó là lĩnh vực bạn không chuyên, bạn vẫn có thể tìm thấy những quy luật và những điểm mấu chốt. Tôi đã phải học cách nhìn nhận mọi thứ dưới góc độ của sự thực thi, chứ không phải chỉ lý thuyết suông. Công việc IT của tôi cũng vậy, hay việc sửa nhà cũng thế, phải bắt tay vào làm, xem từng viên gạch đặt ra sao, chứ không thể chỉ ngồi đó và nghe người khác nói.
Thế đấy, từ một người chẳng thèm quan tâm đến hai đội bóng hạng trung, tôi đã trở thành một “chuyên gia” phân tích chiến thuật chỉ vì cái dự án bị hủy ngang và thằng bạn mê cá độ. Cuộc đời đúng là lắm chuyện bất ngờ thật.
